door Eddy Van Hemelrijck
“Gezonde grond zorgt voor gezonde voeding. Gezonde voeding zorgt voor een gezond lichaam én geest.”
Deze woorden hoorde ik enkele weken terug van Sandra Vermeiren en Eric Boydens tijdens een ‘sensing journey’ in de Droomgaard in Broechem, door ons georganiseerd in het kader van u.lab, de jaarlijkse Theory U - opleiding.
Tijdens een sensing journey ga je op bezoek bij mensen of organisaties die het ‘anders’ doen om zo tot mogelijk nieuwe inzichten te komen. Deze simpele woorden deden wat met mij.
Ze herinnerden mij aan het boek Soil, Soul, Society van Satish Kumar. Satish vertelt in dit boek hoe we als mensheid losgekoppeld zijn geraakt van onze grond en hoe we hierdoor onze ziel hebben verloren. Satish pleit ervoor dat we als mensheid het contact met onze aarde herstellen. We moeten onze grond – uitgeput door pesticiden en monocultuur – terug vruchtbaar maken. Tegelijkertijd nodigt hij ons uit om ook zorg te dragen voor onze ziel, onder meer door te vertragen, door zacht te zijn voor onszelf en door te luisteren naar onze interne wijsheid.
Wanneer ik dit schrijf is de klimaattop in Caïro afgelopen. De krantenkoppen luiden: ‘teleurstellend’, ‘mislukt’, en “dweilen met de kraan open.” Er mag dan wel een klimaatfonds worden opgericht – maar waar gaat het geld vandaan komen, dat is niet direct duidelijk – concrete acties om de invloed van de mens op ons klimaat te doen afnemen, zijn er niet.
De uitdaging voor de mensheid is heel wat groter dan het inperken van onze CO2-uitstoot. Wat we nodig hebben, is als mensheid na te denken over onze rol op onze planeet. En die rol moet mijn inziens echt anders worden ingevuld. We zijn er als mensheid in geslaagd om in minder dan 100 jaar het leven op land en in de zee flink te reduceren. Het Living Planet Report 2022 van WWF is vernietigend. De achteruitgang van de biodiversiteit is schrikbarend. Zo kan het echt niet verder.
Als we in de noden van toekomstige generaties willen voorzien, moeten we ons huidig economisch, op groei gebaseerd systeem omgooien. We moeten een samenleving creëren waar we het leven van flora en fauna, dat we de laatste decennia hebben vernietigd, terug herstellen. We hebben nood aan een regeneratieve, geen destructieve economie zoals vandaag.
Terwijl de grote der aarde aan het bakkeleien waren over een klimaatakkoord, verzamelden in Broechem een 100-tal sympathisanten om 1.500 bomen te planten op ‘het Land van de Aarde’. Het is de start van een coöperatief voedselbos, een plek waar de ziel tot rust kan komen, en waar op termijn gezond voedsel zal worden geteeld.
Sandra & Wesley zijn de regeneratieve landbouwers van het veld. Op de website https://landvandeaarde.be/ kan je lezen dat deze plek zal omgetoverd worden met ‘bio-diverse bloesem- en bessenhagen voor de inheemse fauna, poelen, vijvers, stapelmuurtjes, takkenrillen, kippen in rotatiebegrazing, kastanjes, noten, allerhande fruitbomen, bessenstruiken, kleurrijke groente- en kruidenmandala’s, kilometers lange pergola’s vol druiven, kiwi’s en ander lekkers, kruidenrijk grasland en eetbare bloemenweides om in te picknicken’.
Het ‘Land van de Aarde’ wordt een gedragen ‘common’. “Het land behoort immers de aarde toe, en wij zullen als gemeenschap onze verantwoordelijkheid opnemen om het land te koesteren, het ruimte te geven voor herstel, het eerlijk te delen met andere wezens en alles in het werk te stellen om ervoor te zorgen dat een waar paradijs, een ware oase, een ware tuin van Eden ontstaat”, dixit Sandra, Wesley en Eric.
In april gaf ik met mijn vrienden bij Happonomy een workshop over een duurzaam geldsysteem op Curaçao. Tijdens mijn verblijf nam ik deel aan een soortgelijk project zoals Land van de Aarde. Heel wat vrijwilligers verzamelden op verschillende plekken op het eiland om het lokaal ecosysteem te helpen herstellen. Ook hier gaat het om veel meer dan het vruchtbaar maken van het land; het brengt namelijk ook mensen bij elkaar, het doet ons opnieuw connecteren met de aarde, en het herstelt leven op aarde.
Het zijn deze burgerinitiatieven die overal ter wereld opduiken, die mij hoop geven. Gezonde grond zorgt voor gezonde voeding, gezonde voeding zorgt voor een gezond lichaam en geest, en dat gaat ons helpen om het leven op onze planeet te herstellen.
Van een falende klimaattop in Caïro zal het jammer genoeg niet komen.